NASA, insanlığın en uzak uzay aracı Voyager 1’deki sorunu buldu

Dünya’dan 24,3 milyar kilometre uzaklıkta yoluna devam eden insanlığın en uzak cismi Voyager 1 ile aylardır iletişim sağlanamıyor. İlk olarak 14 Kasım 2023’te fark edilen bilgisayar arızası nedeniyle Voyager 1 ile sağlıklı bir iletişim kurulamadığı açıklanmıştı. NASA tarafından yapılan yeni bildirime göre Voyager 1 uzay aracı için ufukta umut belirmiş olabilir. Zira NASA mühendisleri tuhaf anomalinin nedenini saptadılar ve artık sorunu çözebileceklerini düşünüyorlar.

Sorunun kaynağı tespit edildi

NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’ndaki (JPL) mühendisler Voyager 1 uzay aracının uçuş veri sistemindeki (FDS) bozuk bir bellek donanımı nedeniyle anlamsız veriler gönderdiğini düşünüyor. NASA’dan yapılan yeni açıklamaya göre mühendis ekibi, FDS belleğinin etkilenen kısmının bir bölümünü depolamaktan sorumlu olan çipin çalışmadığından şüpheleniyor.

NASA’nın Voyager uzay aracındaki FDS bilgisayarının 1970’lerden kalma taranmış bir fotoğrafı.

FDS, uzay aracının sensör ağından bilim ve mühendislik verilerinin toplanmasından ve daha sonra bu bilgilerin ikili kod biçiminde (birler ve sıfırlar dizisi) tek bir veri paketinde birleştirilmesinden sorumlu. FDS tarafından derlenen bu veriler ise Telemetri Modülasyon Birimi (TMU) adı verilen ayrı bir bileşen aracılığıyla Dünya’ya gönderiliyor.

Voyager 1, aylardır FDS ve TMU birimlerinin birbiriyle iletişim kuramadığı için büyük bir iletişim sorunu yaşıyor. Bu sorun nedeniyle TMU, Dünya’ya sürekli tekrarlayan düzende veriler gönderiyor. NASA, geçtiğimiz ayın başlarında Voyager 1’e gönderdiği komutlar ile FDS’deki bozuk bölümü saptamayı amaçlamıştı. Belirtilenlere göre NASA mühendisleri bu amaçlarına ulaştı ve sorunun spesifik kaynağını tespit edebildi.

NASA bir çözüm için umutlu

NASA yaptığı açıklamada, Voyager 1’den gelen veriler neticesinde FDS sisteminde bulunan belleğin yaklaşık yüzde 3’ünün bozulduğunu ve bu nedenle bilgisayarın normal işlemleri yerine getiremediğini bildirdi. Sorunun kaynağını tespit eden mühendisler şimdi, FDS’nin bozuk bellek donanımı olmadan normal bir şekilde çalışması için bir yol bulmaya çalışıyor.

Bununla birlikte mühendisler soruna neyin yol açtığını kesin olarak belirleyemiyor. Ancak iki olasılık var: Çipin uzaydan gelen enerjik bir partikül tarafından etkilenmiş olabileceği ya da 46 yıllık ömrünün sonuna gelmiş olabileceği. NASA, haftalar ya da aylar sürecek olsa da, FDS’nin kullanılamaz bellek donanımı olmadan normal bir şekilde çalışması için bir yol bulabileceği konusunda iyimser.

1977 yılında fırlatılan Voyager 1 uzay aracı Satürn ve Jüpiter’e, ondan hemen sonra fırlatılan ikiz uydu Voyager 2 ise Uranüs ve Neptün’e doğru yola çıktı. Her ikisi de Güneş tarafından oluşturulan ve heliosfer adı verilen baloncuğun dışına çıkarak yıldızlararası uzayda ilerlemeye devam ediyorlar. Voyager 1 halihazırda Dünya’dan 24,3 milyar kilometre yani ışık hızı ölçeğinde 22 saat 34 dakika uzakta. Dolayısıyla Voyager 1’e gönderilen herhangi bir komutun araca ulaşması ve yanıtın Dünya’ya gelmesi 45 saatten fazla sürüyor.